1. Jeruzalem
“Ik wou dat ik minder hoefde te werken.” “Ik wens dat mijn moeder weer beter wordt.” “Ik droom ervan om dit jaar de liefde van mijn leven te ontmoeten.” “Ik wou dat er geen oorlog meer was.” Zomaar wat voorbeelden van de wensen op de briefjes die worden achtergelaten in de Klaagmuur. Ook namen van zieke dierbaren worden in de hoop op genezing vaak toevertrouwd aan de stenen van de Hakotel hama’aravi (zoals de Klaagmuur in het Ivriet heet). De hoop op een wonder trekt mensen uit alle uithoeken van de wereld aan. Als je de Klaagmuur echt van alle kanten wilt bekijken, daal je met een gids af in de tunnels die eronder liggen. Ook voor Moslims is de Tempelberg een heilige plek. Je vindt hier namelijk de gouden Rotskoepel en de Al-Aqsamoskee, die qua religieuze betekenis te vergelijken is met de heiligdommen van Mekka en Medina. Alsof dat allemaal nog niet genoeg is, wordt Jeruzalem ook nog eens gezien als de wieg van het Christelijke geloof. Al tweeduizend jaar komen pelgrims van over de hele wereld naar de Heilig Grafkerk op de plek waar Christus werd gekruisigd en herrees uit de dood.
2. De tuin van Gethsemane
Deze kleine tuin in het Kidrondal is de plek waar Jezus bad in de nacht dat hij werd opgepakt. Behalve olijfbomen van meer dan 2000 jaar oud staat hier ook de Kerk van alle Naties. Op de Olijfberg zijn nog meer evangelische monumenten te vinden, zoals de Maria Magdalenakerk en de Grot van de Doodsangst, waar Jezus Christus druppels bloed zweette.
De afstanden in Israël zijn niet zo groot: van Eilat tot Safed is het minder dan 500 kilometer. De wegen zijn uitstekend en er wordt rechts gereden, net als in Nederland. Je kunt makkelijk een auto huren en tijdens een rondreis door Israël een week of twee langs alle legendarische plekken van het land trekken om meer zien dan alleen deze absolute hoogtepunten.
3. Israëlmuseum
Met zijn 500.000 objecten staat het Israëlmuseum in Jeruzalem bekend om zijn enorme collectie archeologische vondsten, Joodse kunst en etnografische objecten, maar ook om de meesterwerken van kunstenaars uit Europa en de hele wereld. Alles is er: van de kunsttuin van Billy Rose met beelden van Rodin en Picasso tot de Dode Zeerollen met de oudste overgebleven Bijbelteksten en een maquette van de Tweede Tempel, die een indruk geeft van hoe Jeruzalem er 66 jaar voor Christus uitzag.
4. Holocaustmonument Yad Vashem
Holocaustherdenkingsmonument Yad Vashem ten westen van de Herdenkingsberg in Jeruzalem is het grootste Holocaustmuseum ter wereld. Iedereen die hier komt, wordt diep geraakt. Zonder dat kun je Israël en de kracht van het Joodse volk niet begrijpen. Het monument is gratis toegankelijk, maar kinderen onder de 10 worden niet toegelaten. Trouwens, in sommige zalen (zoals de hartverscheurende Kindermonument) kunnen ook gevoelige volwassenen beter niet naar binnen gaan. Die kunnen beter Schindler’s List bekijken.
5. Tel Aviv
Het bruisende Tel Aviv werd een paar jaar geleden in de The New York Times ‘The Capital of Mediterranean Cool’ genoemd. Tijd voor een stedentrip Tel Aviv dus! Of je nu voor het mysterieuze oude Jaffa komt, of voor de museumschatten, de stranden, de opera of het uitgaansleven — je zult niet teleurgesteld worden.
6. Caesarea Maritima
Aan de Middellandse Zee, 45 kilometer ten noorden van Tel Aviv, ligt Caesarea Maritima. Dit dorp en archeologische park met een indrukwekkende burcht is in de 4e eeuw voor Christus gebouwd door de Feniciërs en later uitgebreid door keizer Herodes, die het ook de naam Caesarea gaf. Nog later bevond zich hier de residentie van Pontius Pilatus. Het is niet zo moeilijk om je te voor te stellen hoe het oude Caesarea eruit moet hebben gezien: in het Romeinse amfitheater worden nog steeds concerten gegeven en je ziet er de paleisruïnes, een hippodroom, een aquaduct uit de 2e eeuw, baden en beelden uit de Byzantijnse tijd en de overblijfselen van een stad van de kruisvaarders uit de 12e en 13e eeuw. Er worden nog steeds opgravingen gedaan, dus het zou heel goed kunnen dat Caesarea nog meer verhalen voor ons in petto heeft. Ook vind je hier een van de beste stranden van Israël: Caesarea Aqueduct Beach, dat bekendstaat om de mooie zonsondergangen.
7. De Bahá’í-tuinen in Haifa
Deze hangende tuinen in Haifa zijn een pelgrimsoord voor de aanhangers van het Bahá’í-geloof. De 19 groene terrassen lijken vanuit de Graftombe van de Báb op de helling van de Karmelberg naar de Middellandse Zee te stromen. De trap in het midden is de ‘Koningsweg’. Aanhangers van het Bahá’í-geloof geloven dat op een dag de heersers van alle wereldmachten de trappen zullen beklimmen naar de tempel om voor altijd vrede te sluiten. Tot die tijd kun je je eigen bijdrage leveren aan een betere wereld: op het terrein van dit UNESCO-werelderfgoed mag je niet eten en drinken en geen lawaai maken. De Bahá’í-tuinen zijn gratis toegankelijk, maar kleed je wel eenvoudig, want de Graftombe van Bab is alleen toegankelijk voor pelgrims.
8. Druzische dorpjes
De Druzen vormen een zeer gesloten gemeenschap. We weten eigenlijk alleen dat ze Arabisch spreken, geloven dat zielen van het ene naar het andere lichaam overgaan, bijzondere broeken dragen en ondanks hun beslotenheid heel hartelijk zijn tegen gasten. Op dit moment leven er in Israël (vooral op de Golanhoogte) ongeveer 120.000 Druzen. Het grootste Druzische dorp is Daliyat el-Karmel, midden in Nationaal Park Havat Mishmar ha’Carmel ten zuidoosten van Haifa. Daar moet je zeker even een kijkje nemen op de bonte bazaar in het centrum en het beroemde Druzische pitabrood proeven met geitenkaas en za’atar-kruiden.
9. Galilea
In dit deel van Israël liggen Nazareth (de geboorteplaats van Jezus), het Bijbelse Meer van Kinneret (het Meer van Galilea of het Meer van Tiberias) en twee van de vier heilige steden: Tiberias en Safed (de andere zijn Jeruzalem en Hebron). In Galilea kun je ervaren wat er bedoeld wordt met “het land van melk en honing”. Proef de smaakvolle kazen of natuurlijke yoghurt bij melkboerderij ALTO in de kibboets Shomrat, leer honinggebak maken bij imkerij Ophir Alon en drink wijn op de plek waar Jezus Christus water in wijn veranderde.
10. Dode Zee
Waar kun je een boek lezen terwijl je op het water ligt alsof het een luie stoel is? En waar kun je aan je gezondheid werken door in de modder te rollen? Dat moet wel de Dode Zee zijn. Het belangrijkste resort aan de Dode Zee is Ein Bokek. Dat ligt in de buurt van natuurgebied Ein Gedi, de burcht Massada, de berg Sodom en nationaal park Qumran – leuke uitstapjes als je even genoeg hebt van zonne- en modderbaden. Wacht niet te lang met het plannen van je reis hiernaartoe, want elk jaar daalt het waterpeil in de Dode Zee een meter.
11. De burcht Massada
Deze 500 meter hoge rots in de woestijn van Judea is onlosmakelijk verbonden met een indrukwekkend verhaal over de moed en vrijheidsdrang van het Joodse volk. In de eerste eeuw na Christus was Massada het laatste bolwerk van 960 tegen de Romeinen in opstand gekomen Joden. Toen hun tegenstander na een drie jaar durend beleg eindelijk de overhand kreeg, verkozen de opstandelingen in de burcht de dood boven krijgsgevangenschap. Omdat zelfmoord volgens hun geloof niet was toegestaan, vermoordden ze elkaar om zichzelf te behoeden voor de vernedering. De laatste overlevende stak Massada in brand en stierf ter plekke. Deze plek is één en al geschiedenis: er zijn delen bewaard gebleven van het Noordelijke paleis van Herodes, een badhuis met mozaïekvloeren en muurschilderingen, waterreservoirs in de rotsen en een synagoge. Tegenwoordig leggen Israëlische militairen hier de eed af: “Massada zal nooit meer vallen!”
12. Makhtesh Ramon
Makhtesh Ramon is een geologisch fenomeen. Van meteorieten of vulkanen is hier geen sprake: deze buitenaards aandoende krater is ongeveer 200 miljoen jaar geleden ontstaan door wind en regen. Even de cijfers op een rij: deze grootste erosiekrater ter wereld in de Negevwoestijn is 40 kilometer lang, 2-10 kilometer breed en 500 meter diep. De vorm lijkt wel een beetje op een langwerpig hart. Het beste kun je naar het stadje Mitzpe Ramon gaan: daar vind je een bezoekerscentrum, een uitkijkplatform en observatorium. Er is ook een alpacafarm te vinden vlak bij de krater.
Lees ook: Een onvergetelijke vakantie: de 4 mooiste plekken in Jordanië
13. Eilat
Eilat is de ideale bestemming als je even wilt bijkomen van alle religieuze en historische indrukken tijdens je vakantie in Israël. Het strandseizoen aan de rode zee duurt het hele jaar, want zelfs in de winter blijft het water zo’n 25 °C. Zonnen, zwemmen met de dolfijnen, leren surfen of duiken, een kijkje nemen in het schitterende onderwaterobservatorium — het kan allemaal in Eilat!
14. Mini-Israël
Als je eigenlijk te weinig tijd hebt tijdens je vakantie in Israël en je toch zo veel mogelijk bezienswaardigheden in Israël gezien wilt hebben, hebben wij de oplossing voor je: ga naar Mini-Israël. Dit miniatuurpark is gevestigd in het plaatsje Latrun, op een half uur rijden vanuit Tel Aviv en Jeruzalem. Je kunt een bezoek dus ook goed combineren met een stedentrip Tel Aviv of een stedentrip Jeruzalem. In Mini-Israël staan bijna 400 nauwkeurige maquettes van bezienswaardigheden in Israël op een schaal van 1:25. De paden die door Mini-Israël lopen, vormen een davidsster. De zes driehoeken symboliseren allemaal een stad of regio: Jeruzalem, Tel-Aviv, Haifa, Galilea, Negev en Centraal Israël. Je kijkt er je ogen uit naar al die 25.000 kleine bewonertjes, 15.000 levende bonsaiboompjes en 4700 autootjes. Alles leeft en beweegt: in het stadion doen supporters de wave, in de wijk Mishkenot Sha’ananim klinkt vioolmuziek van Isaac Stern en als de zon ondergaat in het dal van de rivier de Ayalon, gaat het licht achter de raampjes aan.
